Tuwim

 Pochłonęłam biografię Juliana Tuwima i mam poważny dylemat , komu przypada większa zasługa autorowi czy bohaterowi. Oczywiście Julian Tuwim jest znany wszystkim , którzy potrafią składać literki , również i autor tej biografii zyskuje sobie coraz większą sławę wśród czytelników co zawdzięcza solidnej pracy, to widać. Jest to kolejna książka po biografii Waldorffa i jestem równie zadowolona po jej lekturze , może nawet bardziej a już wtedy pisałam w samych superlatywach. Główna zaletą jest to że autor nie wywleka brudów , nie babrze się w błocie co tak naprawdę niewiele ma wspólnego z tym o czym ja chcę wiedzieć. Czyli z tym jaki był i co zrobił w życiu dany człowiek że pamiętamy o nim do dziś, że nazwisko jego ma nadal magnetyzujący wpływ na czytelnika, że czytelnik ów wydaje pieniądze by bliżej daną osobę poznać, poświęca czas na czytanie. Nie interesuje mnie z kim sypiał ani w jakiej konfiguracji , nie interesuje mnie ile pijał  i jak wyglądał w chwilę po. To może , myślę mieć wzięcie tylko w odniesieniu do osób znanych z tego że są znane . W tym przypadku m więcej skandali tym lepiej, nie ważne jak się mówi byle się mówiło.
  Mariusz Urbanek nie dość że nie zabawia się w brodzenie w szlamie , umie tak pisać i przedstawić wybranych przez siebie ludzi że nie można mu również zarzucić wybielania, stawiania pomników i pisania laurek, czyli drugiej skrajności obecnej w biografiach.
  Czytałam biografię Tuwima dziwiąc się jak prosty zazwyczaj wydaje nam się odbiór człowieka po wycinkach jego twórczości. Tuwim poeta pisał m.in. wiersze dla dzieci ale to z tym spotykamy się zwykle już w dzieciństwie , czytamy i słuchamy wierszyków miłego starszego pana. Uczymy się ich na pamięć. Nie ma w tym nic złego , co niby mielibyśmy poznawać jako dzieci ? W szkole dostajemy z kolei kilka wierszy troszkę bardziej skomplikowanych , słyszymy o kabarecie , mniej o teatrze i dalej brniemy w to co jest tylko iluzją. Miły starszy pan pisze nie tylko dla dzieci umie też rozśmieszać dorosłych. Z biografii Tuwima poznanej w szkole nie pamiętam wiele, co można zapamiętać z notki pt. urodził się , żył i tworzył a potem umarł. Bo tak wyglądała nauka , szczególnie jeśli chodzi o poetów, prozaicy mieli trochę lepiej ale i to nie wszyscy.

  Mamy zatem okazję nadrobić to niedopatrzenie i zagłębić się w prawdziwe życie wielkiego poety. Nie było ono łatwe , choć wbrew pozorom nie martyrologia wiodła tu prym jak wskazywałoby tło historyczne. Bardziej od strony istoty w społeczeństwie należałoby nań spojrzeć. Był Tuwim poetą wielkim, samorodnym talentem , czarodziejem słowa , wirtuozem tonów wysokich i niskich w literaturze. Kochał słowo i w każdej dziedzinie było ono dlań najważniejsze , stąd pomysły najróżniejszych słowników , kolekcjonowania słów pojedynczych , ogłoszeń, tego co gdzieś przeczytał czy też usłyszał. Widać to było w jego wierszach entuzjastycznie przyjętych, wiersze owszem ale sam twórca miał zawsze problem zależny od pochodzenia. Wśród Żydów , nielubiany zasymilowany Polak , nie znający nawet języka jidysz, nie osadzony w religii ani w tradycji żydowskiej. wpływ na to miała również i twórczość w , której nie oszczędzał nikogo i jeśli należało się Żydowi to obrywał , podobnie z Polakami. Domyślacie się zatem że i Polacy nie mieli Go za swojego. Żyd , wierszem "Do człowieka prostego" przypieczętował opinię antypolaka i antypatrioty. Zresztą o czym tu dywagować jeśli działaczka Inteligencji Katolickiej pisała że nie należy dzieciom czytać jego wierszy bo to Żyd!!! Plus parę innych zarzutów.
 
  Był co mnie najbardziej pociąga:  bibliofilem , kolekcjonerem zarówno przed wojną jak i po wojnie tworzył swoje kolekcje z rzadkich wydań, z ciekawostek nie tylko literackich. Kolekcjonował również słowa!  Kochał też czytać, pisać , przekładać wiersze, głównie ukochał literaturę rosyjską
  
  Chciałoby się rzec że losy Juliana ( Juljana ta wersja podoba mi się znacznie bardziej)  Tuwima są wdzięcznym tematem dla biografa a jednak nie. Pisanie o nim bez wydawania osądów jest trudne tym bardziej że i On sam nie zawsze potrafi się obronić co wywołuje pytania o zasadność zarzutów. O ile w kwestii poetyki jego spory z adwersarzami są wręcz porywające to jeśli chodzi o kwestie społeczne a i moralne wreszcie bywa różnie.  
   Ciężarem pozostało mu do końca życia to że w 1939 roku wyjechał, uciekł z Polski, jednak przynajmniej ja tek myślę gdyby nie pobyt w Ameryce, z dala od ojczyzny nie byłoby "Kwiatów Polskich" . Po powrocie, przez władze przyjęty z fetą , dostał rolę do odegrania i doskonale się z tego wywiązał. Co przysporzyło mu nowych wrogów. Patrząc z drugiej strony to dzięki tej roli , dzięki możliwościom , które mu dawała mógł pomagać innym i pomagał. To musiało mieć swoją cenę i miało.
 
   I tu zaczyna dziwić brak samoobrony, o ile jeśli chodziło o lata przedwojenne, o wiersze to dyskusje z adwersarzami wręcz porywały a w kwestii tak ważnej .... Pozostaje pytanie wciąż otwarte wierzył w system ? Czy nie wierzył ale wiedział jaka byłaby cena dzielenia się ta niewiarą? Żałował że nie uciekł swego czasu ( 1939 r) od razu do Rosji, przecież wiedział o 17 września ówczesnego roku , czy był aż tak naiwny ? Nie mogę uwierzyć , znał losy Gałczyńskiego , którego o włos ominął los ofiar Katynia. Jednak się nie broni.  
  Michał Urbanek również nie ocenia, przywołuje wręcz słowa Aleksandra Wata " Nikt, kto sam  nie przeżył stalinizmu , nie ma moralnego prawa Tuwima ani potępiać ani usprawiedliwiać"

    Autor : Mariusz Urbanek
    Tytuł : "Tuwim wylękniony bluznierca"
    Wydawnictwo : Iskry
    Gatunek : biografia
    Książka : zostaje u mnie